Davutpaşa Camii

Cerrahpaşa Mahallesi, Ağa Baba Sokağı’nda bulunmaktadır. Kitabesine göre H.890/M.1485’de Gazi Dâvud Paşa tarafın­dan kendi adına yaptırılmıştır.

Cami plân olarak tek kubbeli, yanlarında birinin önü açık, diğeri ocaklı ikişer tabhâne odasından meydana gelmiştir. Mihrap tarafın­da beş kenarlı ve üstü yarım kubbe ile örtü­lü bir niş bulunmaktadır. Kaidesi dört köşeli olan minaresi sağdadır. Pabucun bir metre yu­karısından itibaren sonradan inşâ edilmiş ol­duğu kolaylıkla fark edilmektedir. Tamamen kesme köfeki taşından yapılmış olan Dâvud Paşa Camii ağır başlı ve vakur ifadelidir. Ya­pının yan cenahları ve mihrap çıkması yapı­ya hareket kazandırmıştır.

Son cemâat yeri, altı granit sütun üzerinde beş kubbelidir. Bu kısım zelzeleden yıkılmış ve yeniden yapılmıştır. Son cemâat duvarındaki cümle kapısının iki yanındaki ikişer pen­cerenin ortalarında birer mihrap mevcuttur. Kapı az çıkıntılı ve sâde silmeli bir çerçeve içinde altı dilimli yarım kubbeye sahiptir. Kö­şelerde kum saatleri, yanlarda ise hücreler var­dır. İki kapısının da kemeri üzerinde cami­nin kitabesi bulunmaktadır. Kitabenin hattı “Kıblet-ül Hattatın” olarak bilinen Şeyh Hamdullah’a aittir. Dört beyit halinde rûmi kıvrımlarla süslenmiş ve celî sülüsle yazıl­mıştır.

Caminin iç ölçüleri 18,20×18,19 m2’dir. 6,37 m genişliğinde ve beş kenarlı mihrap çı­kıntısı üzerinde yarım bir kubbe mevcuttur. Kubbe köşeleri iri bademli yedi sıralıdır. En üstte küçük bir kubbecik bulunmaktadır.

Caminin sağ ve sol duvarındaki ikişer pen­cere yan revaklara açılmaktadır. Bu kapı pen­cerelerinin dipte olanları yüksek bir niş için­de olup, üslerinde küçük bir yarım kubbesi vardır. Dışarı açılan pencereler altta altı, üst­te yedi adettir. İlk tamirler 1945-48 tarihle­rinde Ekrem Hakkı Ayverdi tarafından yap­tırılmıştır. Bu sıradaki müşahedelerine naza­ran, iç duvarlar kaba yontma taşla yapılmış ve 1,5 m.de bir 20×20 ebadında meşe hatılla bağlanmış, zamanla çürümüş olan bu hatılla­rın içine sulu çimento akıtılarak takviye edil­miştir.

1948’lerde yeniden yapılmış olan mihrap, dokuz sıra istalaktitlidir. Minber, devrinin sâ­de, silmeli ve kabartmalı bir eseridir. Cami­in içindeki tezyinattan bugün kayda değer bir-şey kalmamıştır.

H.1180/M.1766 tarihinde, Hassa Başmimârı Tahir’in nezaretinde İsmail ve Abdullah ta­rafından cami, mektep, medrese ve imaret ta­mir edilmiştir.

Dâvudpaşa Medresesi camiin solunda, biraz çarpık olarak yerleştirilmiştir. E.H. Ayverdi 1971 yılı ocağında medresenin rölevesini yaptığını ve o zaman buranın ahır ve gübre de­posu olarak kullanıldığını kaydetmektedir.

Bugün ise Medrese yer yer işgal edilmiş ha­rap bir durumda bulunmaktadır. Camiin sol arka köşesinde Dâvud Paşa’nın türbesi bulun­maktadır. Kapısı orijinal ahşaptır. Avlu dışın­da kesme taştan sivri kemerli bir de çeşmesi vardır. Dâvud Paşa’nın yaptırdığı iki hamam vardır. Bunlardan Dâvud Paşa çifte hamamı bugün mevcut değildir. Dâvud Paşa iskelesi hamamı ise Samatya Caddesinde demir yolu­nun öbür tarafındadır. Hamam-ı Küçük namıyla geçen bu çifte hamamın bugün erkek­ler kısmı çalışmaktadır. Ayrıca Unkapanı’nda A’zepler Hamamı yakınında olduğu bilinen Dâvudpaşa hamamından bugün hiçbir ize rastlanmamaktadır. Camiin kıble cihetinde, cephesi Cerrahpaşa Caddesine bakan Dâvu­dpaşa Rüştiyesi şimdi Dâvudpaşa Lisesi ola­rak hizmet vermektedir. Tabii ki cami ile hiç­bir ilişkisi kalmamıştır.

1980’li yıllarda, cami bahçesinde tamamen harap durumda bulunan şadırvan aslına sadık kalınarak cemâatin yardımıyla yeniden ihya edilmiştir. Kuyusu faaldir.